Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà - Chốn linh thiêng trên đỉnh Hoàng Thi

23.09.2023 | 7,686 lượt xem
Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà là lễ hội được tổ chức hàng năm trên đền Thác Mẫu linh thiêng. Nếu có dịp ghé đến Yên Bái vào dịp đầu xuân, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội hòa mình vào không gian tâm linh này nhé.
Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà được tổ chức tại Đền Mẫu thuộc thị trấn Thác Bà, huyện Yên Bình tỉnh Yên Bái. Nhờ có vị trí đắc địa cùng lịch sử lâu đời gắn bó cùng người dân và mảnh đất Yên Bái, nên lễ hội này được đông đảo người dân và cả du khách quan tâm, lựa chọn làm điểm đến mỗi dịp tết đến xuân về.
Đền Thác Bà hay còn có tên gọi khác là Đền Mẫu Thác Bà, tọa lạc sừng sững trên núi Hoàng Thi. Từ lâu nơi đây đã nổi tiếng là chốn Phật pháp linh thiêng, thu hút rất nhiều du khách thập phương ghé đến. Đền là một trong số khá ít những ngôi đền được xây bên bờ Sông Chảy mà vẫn còn được bảo tồn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay. Khuôn viên đền rộng tới 1.800m2, với rất nhiều những công trình đặc sắc phục vụ cho các hoạt động lễ hội, tâm linh tại đây.
Để lên đền, bạn cần vượt qua 365 bậc đá, sau đó đến trước cửa sân đền đón từng làn gió mát lành thổi từ biển hồ vào, mang theo cảm giác nhẹ nhàng thanh tịnh và vô cùng thư thái. Từ đây phóng tầm mắt ra xa, bạn sẽ có thể thu hết vào tầm mắt tất cả vẻ đẹp của công trình thủy điện hồ Thác Bà bên dưới, ngắm nhìn màu xanh của bầu trời và mặt nước mênh mông hòa vào nhau. Màu sắc tâm linh tại đây hội tụ và đan xen những nét văn hóa độc đáo của 13 dân tộc sinh sống tại miền đất này như người Dao, Tày, Cao Lan, Phù Lá, Nùng…
Đền Mẫu không chỉ gắn với Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà mà còn được biết đến là ngôi đền trấn giữ cho vùng đất châu thổ sông Chảy, giúp nơi đây từ thời xa xưa đã có sự phát triển thịnh vượng về cả kinh tế và văn hoá. Tại đến ngoài thờ mẫu còn thờ các vị thần thánh khác, đồng thời quy tụ những hình thái văn hoá dân gian độc đáo trong lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số. Xưa kia đền luôn được nhân dân khắp cả vùng Yên Bình xưa (nay là Tuyên Quang, Phú Thọ, Yên Bái) gửi gắm đức tin cùng những mong ước về cuộc sống đủ đầy, ấm no, bình yên và hạnh phúc. Đến nay sau nhiều lần được sửa chữa, tôn tạo, ngôi đền này vẫn giữ được dáng vẻ và không khí cổ xưa, toát lên linh khí của chốn Phật pháp linh thiêng, vắng lặng mà không hiu quạnh, ngược lại còn mang đến cho khách thập phương cảm giác thư thái, dễ chịu, an nhiên.
Về kiến trúc, Đền Mẫu Thác Bà được phân chia thành 5 gian đại bái, 3 gian trung cung và thêm 3 gian hậu cung. Ở gian Đại bái, chính giữa là bức cuốn thư “Thác Bà linh từ”. Tại đây có ban thờ Tam Phủ bao gồm Đức Ngọc Hoàng, quan Nam Tào (ở bên phải) và quan Bắc Đẩu (ở bên trái). Tiếp đó là đến vị trí thờ Ngũ Vị Tôn Ông bao gồm 5 ông quan lớn có nhiệm vụ trấn giữ 5 phương là Đông, Tây, Nam, Bắc và phương chính giữa, cùng với ông Hoàng Bảy (ở bên phải) và ông Hoàng Mười (ở bên trái), hai bên còn có hai câu đối đẹp mắt.
Qua cung bên phải bạn sẽ nhìn thấy bàn thờ Ban Trần Triều với tượng Đức thánh Trần Hưng Đạo còn cung bên trái là phủ "Chúa Sơn Lâm" đặt 2 tượng cô hầu và 12 cô Sơn Trang. Ở gian giữa “Tứ phủ Chầu bà” sẽ thờ 4 vị cai quản 4 phương là Đông, Tây, Nam, Bắc. Còn gian hậu cung để thờ phụng Mẫu Thác Bà và thêm Tam Tòa Thánh Mẫu. Đến hiện nay trong đền vẫn còn khá nhiều những hiện vật quý giá, không chỉ mang giá trị về lịch sử mà còn có ý nghĩa to lớn với văn hoá truyền thống dân tộc.
Định kỳ hàng năm, Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà sẽ được tổ chức vào đêm ngày 8 và kéo dài đến ngày 9 tháng Giêng Âm lịch, tức là ngay sau dịp Tết Nguyên đán. Đây cũng đồng thời là lễ hội mùa xuân của đền Thác Bà, là lễ hội lớn nhất trong năm cùng những nghi thức thờ cúng truyền thống vô cùng trang nghiêm. Nếu đến Yên Bái vào dịp này bạn còn có thể tham gia Lễ hội Hoa Ban hay Lễ Cầu mùa của người Dao đỏ.
Tiếp theo hãy cùng theo chân MIA.vn khám phá chi tiết hai phần là Lễ và Hội được tổ chức tại đền Mẫu Thác Bà như thế nào nhé.
Từ đêm ngày mùng 8, người dân và các phật tử đã quy tụ về đây để làm lễ nấu và đánh chè kho với nguyên liệu là đỗ xanh ngâm bỏ vỏ, rồi rang lên vàng thơm, mang nấu với mật mía. Khi nấu chè theo nhịp điệu như đang chèo thuyền, xung quanh mọi người hát các bài hò chèo thuyền tâm tình bên bếp lửa bập bùng.
Tiếp nối Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà là nghi lễ bắt cá để dâng tế. Trước kia, nghi lễ này được thực hiện tại Soi Do – một đoạn suối thuộc xã Văn Chính cũ, cách đền khoảng 2km, diễn ra vào đêm mùng 8 tháng Giêng. Người dân sử dụng phên nứa úp mặt trắng vào trong, dựng thành vòng tròn để nhử cá. Khi cá lọt vào sẽ mắc kẹt bên trong, lúc đó mọi người đốt đuốc sáng rực, hò reo vang trời rồi dùng tay bắt cá. Hai con cá to, đẹp nhất sẽ được chọn để dâng lên thần linh. Sáng mùng 9, cá còn sống được đặt trong thúng sơn son và rước lên đền để tế. Sau nghi lễ, cá được làm thịt và mọi người cùng hưởng lộc tại đền hoặc mang về nhà.
Lễ rước cá diễn ra trang trọng với kiệu song loan do bốn người khiêng, bắt đầu từ 7 đến 8 giờ sáng. Sau phần này là lễ chay với món chè kho dâng cúng tại đền chính. Tại các cung bên ngoài, người dân tổ chức lễ mặn gồm xôi nếp ngon, thịt gà, vịt, lợn, tuyệt đối không sử dụng thịt trâu, bò.
Tiếp sau lễ rước cá là lễ rước kiệu gồm ba loại: kiệu hoa, kiệu võng và kiệu bát cống (dành cho tám người khiêng). Đoàn rước sẽ đưa Mẫu từ đền Thác Bà đến đền Đồng Sủng rồi quay về, tổng quãng đường khoảng 3km. Tuy nhiên, hiện nay tục lệ này không còn thực hiện do mực nước Hồ Thác Bà dâng cao và đền Đồng Sủng không còn tồn tại.
Khi phần Lễ kết thúc trang nghiêm, phần Hội bắt đầu sôi nổi với loạt trò chơi truyền thống như ném còn, đánh yến, chọi gà, vật tay, đua thuyền, đánh đu, đẩy gậy… Người dân mọi dân tộc như Tày, Kinh, Nùng, Dao, Cao Lan cùng tham gia tạo nên không khí vui tươi, đoàn kết. Đây là dịp giao lưu văn hóa, kết nối cộng đồng, giúp trai gái gặp gỡ, trao duyên, tìm kiếm một nửa của mình.
Lễ hội Đền Mẫu Thác Bà đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần người dân Yên Bái. Dù thời gian và lịch sử có đổi thay, những nghi lễ truyền thống ấy vẫn được người dân nơi đây gìn giữ, phát huy. Nếu có dịp ghé Tây Bắc, MIA.vn chúc bạn sẽ được hòa mình vào không gian văn hóa giàu bản sắc và trải nghiệm nét đẹp tâm linh đặc trưng này.
TOP sản phẩm được yêu thích nhất tháng 09/2025
slide 4 đến 6 of 10
Evaluation :
5/5








